Pandemiczne obostrzenia oraz problemy logistyczne z nich wynikające do dwóch lat utrudniają codzienne życie i paraliżują pracę wszystkich branż. Nie uniknął tego także sektor kulturalny, w tym Muzeum Narodowe w Szczecinie, które nie tylko musiało wprowadzić wiele organizacyjnych zmian, z czasowym zamknięciem włącznie, ale przede wszystkim (wielokrotnie) zweryfikować plany. Mamy nadzieję, że zaprezentowane poniżej projekty zaplanowane na 2022 rok uda się w pełni zrealizować. Jednak z uwagi na dynamiczny rozwój sytuacji zastrzegamy, że mogą nastąpić kolejne zmiany.

MUZEUM NARODOWE W SZCZECINIE – MUZEUM TRADYCJI REGIONALNYCH

Ekspozycje stałe w Pałacu Sejmu Stanów Pomorskich to wciągająca lekcja historii Pomorza Zachodniego, dawnego księstwa Gryfitów. Przed jesienią 2022 roku owa lekcja będzie jeszcze pełniejsza. Na czerwiec zaplanowane jest otwarcie nowej wystawy stałej „Świt Pomorza. Starożytności pomorskie” z ponad tysiącem archeologicznych muzealiów stanowiących świadectwo niemal czternastu tysiącleci dziejów kultury ludzkiej na ziemiach zachodniopomorskich od epoki kamienia do wczesnego średniowiecza. Zaprezentowany zostanie szeroki wachlarz zabytków: od przedmiotów codziennego użytku, przez zabawki, broń, ozdoby ciała i stroju, po znaleziska związane z wierzeniami i sztuką. Wystawa jest częścią projektu INT65 „Wspólne dziedzictwo, wspólna przyszłość – centralne muzea pomorskie wspólnie prezentują dzieje i kulturę Pomorza”, dofinansowanego przez Unię Europejską z Programu Współpracy INTERREG VA Meklemburgia-Pomorze Przednie / Brandenburgia / Polska w ramach celu „Europejska Współpraca Terytorialna” Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Wystawę przygotowuje zespół Działu Archeologii pod kierunkiem Krzysztofa Kowalskiego.

Obok ekspozycji stałych warto odwiedzić wyjątkowej urody zadaszony imponującym szklanym sklepieniem pałacowy dziedziniec z cennymi rzeźbami Johanna Gottfrieda Schadowa oraz Bernharda Bleekera. To przestrzeń dla wystaw czasowych (także wielkoformatowych), ale też koncertów, spektakli, pokazów filmowych, spotkań, konferencji naukowych, debat i kreatywnych warsztatów.

 

MUZEUM NARODOWE W SZCZECINIE – MUZEUM SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ

Kuratorki Muzeum Sztuki Współczesnej na rok 2022 zaplanowały aż pięć ekspozycji. Pierwsza z nich, która zastąpi powstałe w ramach polsko-kenijskiego Festiwalu DUOS wystawy „Siła Kobiet” oraz „Wspólnota” (pokazywane do 16.01), zostanie otwarta jeszcze w styczniu. „Seeing Is (Not) Believing” to obszerna prezentacja prac Sladjana Nedeljkovica i Rolanda Schefferskiego, przygotowana we współpracy z Rostock Kunsthalle. Jej narrację skonstruowano wokół zagadnień współczesnej kultury wizualnej. Artyści poruszają niezależnie szereg problemów prowokowanych procesem intensywnie „mediatyzującej” się rzeczywistości. Dotyczą one tego, co widzimy, mechanizmów interpretacji tego, co postrzegamy, oraz refleksji nad wpływem informacji medialnych na nasze wyobrażenia o świecie. Wystawę przygotowały Magdalena Lewoc i Marlena Chybowska-Butler.

W kwietniu zapraszamy na ekspozycję „Portret córki, portret matki”, zaplanowaną jako jubileusz 80. urodzin i 55 lat pracy artystycznej Anny Paszkiewicz  – uznanej szczecińskiej rzeźbiarki, autorki m.in. rzeźb „Macierzyństwo”, „Prometeusz” oraz „Książę Bogusław X Wielki i Anna Jagiellonka”. Zaprezentowane będą też prace jej córki, także artystki – Blanki Sawickiej. Będzie można tu zobaczyć kilkadziesiąt kameralnych rzeźb oraz wielkoformatowe fotografie przedstawiające realizacje plenerowe. Nie zabraknie także archiwaliów dokumentujących niezwykłą artystyczną karierę. Kuratorka: Joanna Łozowska.

Jak co roku wczesną wiosną w Pałacu pod Głowami rozgoszczą się studenci Akademii Sztuki w Szczecinie i pokażą swoje najlepsze prace dyplomowe.

Na koniec czerwca zaplanowano pokazy, warsztaty performance’u oraz ekspozycje Alicji Korek – polskiej performerki mieszkającej we francuskim Lyonie. Artystka jest uczestniczką licznych festiwali i spotkań związanych z perforance’em na całym świecie, a także kuratorką tegorocznej edycji festiwalu FIAP (International Festival of Performance Art) na Martynice. W swojej praktyce twórczej odwołuje się do filozofii eko-feminizmu i problematyki relacji z Innym. Projekt prowadzi Magdalena Lewoc.

Na początku września w Pałacu pod Głowami zrealizowany zostanie kolejny międzynarodowy projekt, tym razem powstały we współpracy z Gruzińskim Muzeum Narodowym. Wystawa „Henryk Hryniewski. Polski malarz w Gruzji” będzie pierwszą w Polsce prezentacją dorobku tego wybitnego, wszechstronnego artysty. Hryniewski był utalentowanym grafikiem, malarzem, ilustratorem, a także architektem. Jest autorem fasady i dekoracji wnętrza jednego z najwspanialszych monumentów architektonicznych w Tbilisi – gmachu Biblioteki Narodowej. Był również jednym z założycieli Państwowej Akademii Sztuki w Tbilisi, późniejszym jej wykładowcą. Ekspozycję przygotował dr Piotr Rypson we współpracy z Eką Kiknadze z Gruzińskiego Muzeum Narodowego oraz Lechem Karwowskim i Marleną Chybowską-Butler z Muzeum Narodowego w Szczecinie.

 

MUZEUM NARODOWE W SZCZECNIE – MUZEUM HISTORII SZCZECINA

W maju w Muzeum Historii Szczecina zobaczymy kolejną odsłonę cyklu przybliżającego postaci, które odegrały istotną rolę w życiu miasta. Tym razem wystawa poświęcona będzie polskiej architektce i urbanistce, malarce, animatorce kultury w powojennym Szczecinie – Helenie Kurcyuszowej. Kuratorkami wystawy są dr Anna Lew-Machniak i Małgorzata Peszko.

Październik miesiącem oszczędzania… Ale także premierowej prezentacji wystawy czasowej „Wielka inflacja na Pomorzu Zachodnim (1922–1923) – w stulecie wydarzeń”. Twórcy wystawy – Genowefa Horoszko i Mieszko Pawłowski – chcą spojrzeć na pieniądz kryzysowy z szerokiej perspektywy. Monety i banknoty to również obiekty artystyczne, odzwierciedlające epokę, w której powstały. Istotne jest też zwrócenie uwagi na treści kryjące się w mało interesującej z pozoru kompozycji stempla czy płyty. W ramach ekspozycji będzie można prześledzić zmiany zachodzące w życiu społecznym i kulturalnym Pomorza. Tło dla zaprezentowanych numizmatów stanowić będą grafiki, obrazy i reprodukcje dzieł sztuki.

 

MUZEUM NARODOWE W SZCZECINIE PRZY WAŁACH CHROBREGO
Ciesząca się dużym powodzeniem wśród zwiedzających wystawa „Stettin/Szczecin – jedna historia. Sztuka XIX i XX wieku ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie” prezentowana będzie aż do końca 2022 roku. Podstawowym celem przyświecającym jej twórcom była potrzeba stworzenia opowieści o jednym Stettinie/Szczecinie – tym przed- i powojennym, takim, który łączy polską i niemiecką historię miasta w jedną, acz złożoną z niezliczonych doświadczeń całość. Do jego realizacji wykorzystano wybór niemieckich i polskich dzieł z XIX i XX wieku. Stanowi on dobrą reprezentację szczecińskiej kolekcji, bowiem obejmuje te okoliczności, które najlepiej oddają kluczowe meandry historii miasta, a co za tym też idzie – muzeum. Proponowana ekspozycja to obraz drogi prowadzącej do zgody na myślenie o Szczecinie jako polskim mieście z niemiecką przeszłością (i współczesnością). Wystawa stanowi szkic do planowanej stałej Galerii Malarstwa Europejskiego Muzeum Narodowego w Szczecinie.

Michał Pozorski z Działu Kultur Pozaeuropejskich MNS na wystawie „Opowieść o broni białej w Azji” pokaże, że owa broń to nie tylko element uzbrojenia, ale stanowi również nośnik historii oraz kultury danych cywilizacji. Ekspozycja zostanie podzielona na sekcje geograficzne, by pokazać rozmaite rodzaje broni, np. japońskie katany, malezyjskie krisy czy chińskie miecze dao. Wernisaż planowany jest na początek kwietnia 2022 roku.

Z kolei Katarzyna Findlik-Gawron w październiku zaprasza na wystawę „Radość życia. Sztuka ludowa Meksyku”, wykorzystującą zbiory prywatne Stanisława Kasprzyka. W meksykańskiej sztuce odnaleźć można wzory wywodzące się z wielkich prekolumbijskich cywilizacji oraz motywy pochodzenia hiszpańskiego. Pokazane zostaną między innymi wspaniałe obrazki wykonane na tzw. papierze amaté z Xalitla, malowidła na deskach, gliniane, wełniane i drewniane animalitos, zachwycające kunsztem, wyobraźnią autorów i niezwykłą ornamentyką oraz formowane z papier mâché alebrijes – fantastyczne wielobarwne stworzenia.

Motywem wiążącym wystawę przygotowaną przez Iwonę Karwowską z Działu Etnografii Pomorza jest doskonały surowiec, jakim jest drewno. Ekspozycja „Jak to z drewnem było” ukazywać będzie narzędzia jego obróbki i różnorodność zastosowania w tradycyjnej kulturze ludowej. Przedstawione zostaną przedmioty związane z pozyskaniem drewna (piły, siekiery, topory, ośniki), narzędzia ciesielskie i stolarskie (heble, dłuta, strugi, ściski itp.), wyroby stolarskie, w tym dekorowane techniką snycerską i intarsją, narzędzia i wyroby bednarskie oraz związane z innymi rzemiosłami wiejskimi. Pokazane będzie także zastosowanie drewna w sztuce ludowej, m.in. w rzeźbie, w tym po raz pierwszy prezentowany zestaw narzędzi rzeźbiarskich Zygmunta Skrętowicza. Wernisaż zaplanowano na wrzesień 2022 roku.

Jak co roku cykl ekspozycji przygotowuje Krystyna Milewska z Działu Edukacji MNS. Zobaczymy popularne i znane efekty konkursów „Matematyka w obiektywie” (czerwiec), „Wszystko jest liczbą” (sierpień) oraz grudniowe „Listy do św. Mikołaja”.

 

MUZEUM NARODOWE W SZCZECINIE – CENTRUM DIALOGU PRZEŁOMY
Najnowsza historia Szczecina i Pomorza Zachodniego to materiał arcyciekawy i cieszący się dużym zainteresowaniem publiczności. Uzupełnieniem narracji multimedialnej wystawy stałej „Miasto sprzeciwu – miasto protestu” są projekty czasowe prezentowane w Przestrzeni Dialogu, Sali Edukacyjnej / Magazynie Otwartym oraz na placu Solidarności, ciekawostką są także interwencje w istniejącą ekspozycję. 

Na przełomie lutego i marca 2022 roku otwarta zostanie wystawa „Wędrówką życie jest człowieka”, zaplanowana jako wydarzenie towarzyszące szóstych urodzin Centrum Dialogu Przełomy. Paula Sendra, kuratorka ekspozycji, mówi, że „historia składa się z przełomowych zdarzeń. To one porządkują człowiekowi chronologię wydarzeń i pozwalają odnieść się do przeszłości. Na historię można jednak patrzeć z różnych perspektyw. Wspomnienia ludzi są subiektywne. Każdy pojedynczy człowiek tworzy własny obraz minionych lat. Można pokazywać przełomy z perspektywy osób zaangażowanych w te wydarzenia. Takich postaci, które same przyczyniały się do wielkich zmian. W społeczeństwie jednak zawsze większość stanowią widzownie, a nie bohaterowie. Na tej wystawie pokażemy właśnie życie z ich perspektywy. W każdej z gablot zaprezentowany będzie inny aspekt z życia Polaków, od narodzin aż po śmierć. Pokazane historie odnosić się będą do codzienności od II wojny światowej aż po upadek systemu komunistycznego w Polsce”.

Szóstą rocznicę działalności Centrum Dialogu Przełomy uświetni także ekspozycja przygotowana przez Agnieszkę Kuchcińską-Kurcz „Skarby czasów zarazy”, na której zostaną zaprezentowane najnowsze nabytki oraz obiekty przekazane Muzeum przez darczyńców i świadków historii.

W maju 2022 roku Agnieszka Kuchcińska-Kurcz we współpracy z prof. Radosławem Skryckim i jego studentami z Instytutu Historii Uniwersytety Szczecińskiego zapraszają na plenerową ekspozycję „Robotnicy przymusowi na Pomorzu Zachodnim podczas II wojny”. Na wielkoformatowych planszach będzie można zobaczyć unikatowe fotografie, ale także dokumenty i spisane wspomnienia świadków historii – niewolników Trzeciej Rzeszy.

Ciekawie zapowiada się kolejny plenerowy projekt MNS–CDP. „Historia w kopercie” to wystawa listów. Będzie można zajrzeć w przejmująca korespondencję z łagrów, więzień, miejsc internowania, a nawet przeczytać… więzienne grypsy. Nad wystawą pracują kuratorki Paula Sendra oraz Adriana Rybicka-Bąk.

Kuratorzy Agnieszka Kuchcińska-Kurcz oraz dr Tomasz Ślepowroński zajmą się historią zachodniej granicy Polski od zakończenia II wojny światowej do wejścia do strefy Schengen. Poznamy epizody związane z kształtowaniem się granicy, wielokrotne kryzysy, próby jej nielegalnego przekroczenia, ale także życie codzienne mieszkańców pogranicza. Wernisaż „Granicy” we wrześniu 2022 roku.

Kolejna propozycja Centrum Dialogu Przełomy to wystawa prac uznanego fotografika Cezarego Dubiela „Nasze czasy”. Artysta pokaże fotograficzne kolaże, w znakomitej części poświęcone aktualnym wydarzeniom, stanowiącym kolejne przełomy (?) – będzie m.in. o trudach pandemii czy protestach społecznych i politycznych. Ekspozycji kuratoruje kierowniczka MNS–CDP.

Ostatnia z propozycji Centrum Dialogu Przełomy to… „Finał stulecia”, czyli wystawa artefaktów ze zbiorów zachodniopomorskich piłsudczyków, stanowiąca epilog trwających tak naprawdę kilka lat obchodów 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Ekspozycję przygotowują Agnieszka Kuchcińska-Kurcz i Bogdan Ronin-Walknowski.