Bon Opiekuńczy - dla rodziców

Bon opiekuńczy jest świadczeniem pieniężnym w wysokości do 500 zł miesięcznie przyznawanym na dziecko lub dzieci w wieku do lat 3, w celu zapewnienia odpowiedniej, wybranej przez rodziców opieki.

Aby ubiegać się o przyznanie świadczenia należy spełniać następujące warunki:

• mieć na utrzymaniu dzieci/dziecko w wieku od ukończenia 12 miesiąca życia do ukończenia 36 miesiąca życia (decyduje pełna data urodzenia, tj. rok, miesiąc i dzień);
• mieszkać na terenie Gminy Miasta Szczecin;
• rozliczać podatek dochodowy od osób fizycznym we właściwym terytorialnie dla Gminy Miasta Szczecin Urzędzie Skarbowym;
• być zatrudnionym lub wykonywać inną pracę zarobkową;
• zrezygnować z ubiegania się o miejsce dla dziecka w żłobkach prowadzonych przez Gminę Miasto Szczecin oraz/lub o miejsce w niepublicznych żłobkach, klubach dziecięcych i u dziennych opiekunów podlegających dofinansowaniu z budżetu Gminy Miasto Szczecin;
• nie korzystać z urlopu wychowawczego przyznanego na dziecko, dla którego ubiega się o przyznanie Bonu opiekuńczego;
• uzyskiwać miesięczny dochód na członka rodziny (na dzień złożenia wniosku) nie przekraczający:

- kwoty 1922 zł w przypadku rodziców mających na utrzymaniu jedno dziecko,

- kwoty 2200 zł w przypadku rodziców mających na utrzymaniu dwoje dzieci,

W przypadku trojga i więcej dzieci nie stosuje się kryterium dochodowego.

Bon opiekuńczy przysługuje rodzicom również gdy:

1. mają na utrzymaniu co najmniej jednodziecko, które nie ukończyło 48 miesiąca życia i niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym;
2. drugie lub następne dziecko pozostające na utrzymaniu jest pełnoletnie i niepełnosprawne w stopniu umiarkowanym lub znacznym;
3. jeden z rodziców nie jest zatrudniony lub nie wykonuje innej pracy zarobkowej i podejmuje aktywne poszukiwanie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna;
4. jeden z rodziców lub oboje rodzice nie są zatrudnieni lub nie wykonują innej pracy zarobkowej z powodu:

• ciężkiej choroby lub niepełnosprawności, które uniemożliwiają sprawowanie opieki nad dzieckiem;
• kontynuowania nauki w systemie dziennym, która utrudnia im sprawowanie opieki nad dzieckiem;
• wykonywania aktywności sportowej i pobierają z tego tytułu stypendium sportowe;
• brania udziału w stażu, przygotowaniu zawodowym dla dorosłych, szkoleniach zawodowych, itp.

Bon opiekuńczy nie przysługuje rodzicom jeżeli:

• nie sprawują osobistej opieki nad dzieckiem lub dziecko korzysta z miejsca w żłobku prowadzonym przez Gminę Miasto Szczecin albo w niepublicznym żłobku, klubie dziecięcym lub u opiekuna dziennego objętego dofinansowaniem z budżetu Gminy Miasto Szczecin;
• korzystają z refundacji kosztów opieki nad dzieckiem na podstawie art. 61 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015r., poz. 149 ze zm.) lub z innych źródeł.

• od 1 września do 31 sierpnia roku następnego, jednak nie wcześniej niż od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożono prawidłowo wypełniony i kompletny wniosek o przyznanie bonu opiekuńczego;

lub na okres

• 3 miesięcy w przypadku, gdy jeden z rodziców nie jest zatrudniony i nie wykonuje innej pracy zarobkowej oraz jest zdolny i gotowy do podjęcia zatrudnienia;
• dłuższy niż 3 miesiące - obejmujący czas udziału w stażu, przygotowaniu zawodowym dla dorosłych, szkoleniach zawodowych lub programach mających na celu aktywizację zawodową i integrację osób bezrobotnych;
• nie dłużej niż okres pobytu w areszcie śledczym bądź zakładzie karnym;
• ważności orzeczenia o stopniu niepełnosprawności lub na przewidywany okres choroby uniemożliwiającej sprawowanie opieki na dzieckiem;
• trwania nauki, nie dłużej jednak niż na czas trwania roku szkolnego lub akademickiego;
• przyznania stypendium sportowego – jednak nie dłużej niż do 31 sierpnia.

Do wniosku o przyznanie Bonu Opiekuńczego należy dołączyć odpowiednio:

1. oświadczenie o rozliczaniu podatku dochodowego we właściwym terytorialnie dla Gminy Miasto Szczecin Urzędzie Skarbowym osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na który przyznawany jest Bon Opiekuńczy;
2. oświadczenie potwierdzające, że dziecko, na którego częściowe pokrycie kosztów zapewnienia opieki będzie przyznany Bon Opiekuńczy nie będzie w okresie pobierania tego świadczenia oczekiwać na miejsce w żłobkach prowadzonych przez Gminę Miasto Szczecin i nie zostanie umieszczone w takim żłobku lub w niepublicznym żłobku, klubie dziecięcym lub pod opieką dziennego opiekuna, w ramach miejsc o obniżonej odpłatności w związku z dofinansowaniem z budżetu Gminy Miasto Szczecin;
3. w przypadku zatrudnienia niani – kopię zawartej z nianią umowy uaktywniającej
4. w przypadku umieszczenia dziecka w niepublicznym żłobku lub klubie dziecięcym albo sprawowania opieki nad dzieckiem przez dziennego opiekuna w ramach miejsc niepodlegających dofinansowaniu z budżetu Gminy Miasto Szczecin - podpisaną umowę na świadczenie opieki nad dzieckiem;
5. dokumenty potwierdzające zatrudnienie rodziców lub wykonywanie przez nich innej pracy zarobkowej i nie przebywanie przez nich na urlopie wychowawczym;
6. w sytuacji, w której rodzice nie są zatrudnieni z powodu ciężkiej choroby lub niepełnosprawności, które uniemożliwiają sprawowanie opieki nad dzieckiem – zaświadczenie potwierdzające potrzebę udzielenia wsparcia w opiece nad dzieckiem z uwagi na stan zdrowia rodzica, a w przypadku stwierdzonej niepełnosprawności – kopię orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność;
7. w sytuacji, gdy rodzice nie są zatrudnieni z powodu kontynuowania nauki w systemie dziennym – zaświadczenie o kontynuowaniu nauki w systemie dziennym w roku szkolnym lub akademickim właściwym dla okresu, na który przyznawane jest świadczenie;
8. w sytuacji, w której jeden z rodziców przebywa w areszcie śledczym lub zakładzie karnym – zaświadczenie z właściwej jednostki penitencjarnej potwierdzającej przewidywany okres pobytu w tej jednostce;
9. w sytuacji udziału rodziców w stażu, przygotowaniu zawodowym dla dorosłych, szkoleniach zawodowych lub programach mających na celu aktywizację zawodową i integrację osób bezrobotnych organizowanych przez Powiatowy Urząd Pracy lub przez inne podmioty, w zajęciach Centrum Integracji Społecznej lub Klubu Integracji Społecznej – zaświadczenie z podmiotu organizującego tą formę potwierdzające uczestnictwo i okres udziału rodzica;
10. w sytuacji, gdy o Bon Opiekuńczy ubiega się osoba samotnie wychowująca dziecko - odpowiednio:
    1. dokument potwierdzający prawomocne orzeczenie sądu o rozwodzie lub separacji;
    2. odpis zupełny lub skrócony aktu zgonu małżonka lub rodzica dziecka, a w przypadku, gdy rodzic jest nieznany odpis zupełny aktu urodzenia dziecka;
    3. w przypadku gdy małżonek osoby ubiegającej się o przyznanie Bonu Opiekuńczego lub rodzic dziecka zaginął, rodzic składający wniosek dołącza zaświadczenie właściwej w sprawie jednostki Policji o przyjęciu zgłoszenia zaginięcia, przy czym ustalając dochód rodziny, nie uwzględnia się dochodu uzyskiwanego przez zaginionego małżonka lub zaginionego rodzica dziecka, a ustalając dochód w przeliczeniu na osobę w rodzinie, nie uwzględnia się tego zaginionego;
11. oświadczenie o braku możliwości skorzystania z refundacji kosztów opieki nad dzieckiem na podstawie art. 61 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;
12. oświadczenie o nie korzystaniu z refundacji kosztów opieki nad dzieckiem z innych źródeł niż wskazane w pkt. 11 lub o wysokości refundacji i okresie jej otrzymywania;
13. w przypadku, gdy wniosek o Bon Opiekuńczy dotyczy dziecka, które ukończyło 36 miesiąc życia i nadal pozostaje umieszczone w niepublicznym żłobku, klubie dziecięcym, pod opieką niani bądź opiekuna dziennego – oświadczenie rodzica o przeszkodach w objęciu dziecka wychowaniem przedszkolnym;
14. w sytuacji, gdy o przyznanie Bonu Opiekuńczego ubiega się opiekun prawny dziecka – dokument potwierdzający orzeczenie sądu o ustanowieniu opieki prawnej nad dzieckiem;
15. w sytuacji, gdy o przyznanie Bonu Opiekuńczego ubiega się osoba pełniąca funkcję rodziny zastępczej spokrewnionej lub rodziny zastępczej niezawodowej - oświadczenie o wysokości otrzymywanych świadczeń na pokrycie kosztów utrzymania dziecka/dzieci w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na który przyznawany jest Bon Opiekuńczy;
16. dokumenty potwierdzające wysokość dochodu osób uprawnionych, w tym odpowiednio:
    1. zaświadczenia z urzędu skarbowego albo oświadczenia członków rodziny o dochodzie podlegającym opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, 30b, 30c i 30e ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na który przyznawany jest Bon Opiekuńczy, albo wniosek o wydanie zaświadczenia z właściwego dla Gminy Miasto Szczecin Urzędu Skarbowego;
    2. zaświadczenie naczelnika urzędu skarbowego, dotyczące członków rodziny rozliczających się na podstawie karty podatkowej lub przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zawierające informacje odpowiednio o:
       - formie opłacanego podatku;
       - wysokości przychodu;
       - stawce podatku;
       - wysokości opłaconego podatku w roku kalendarzowym poprzedzającym okres wypłaty Bonu Opiekuńczego;
    3. oświadczenia członków rodziny o dochodzie niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na który przyznawany jest Bon Opiekuńczy;
    4. zaświadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub oświadczenia członków rodziny zawierające informację o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne w roku kalendarzowym poprzedzającym okres na który przyznawany jest Bon Opiekuńczy;
    5. w przypadku rodziców ubiegających się o nie wliczanie do dochodów kwot alimentów świadczonych na rzecz innych osób:
       - odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną lub odpis protokołu posiedzenia zawierającego treść ugody sądowej, lub odpis zatwierdzonej przez sąd ugody zawartej przed mediatorem, zobowiązujących do alimentów na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną;
       - przekazy lub przelewy pieniężne dokumentujące wysokość zapłaconych alimentów;
    6. w przypadku gdy osoba uprawniona nie otrzymała alimentów albo otrzymała je w wysokości niższej od ustalonej w orzeczeniu sądu, ugodzie sądowej lub ugodzie zawartej przed mediatorem - dokumenty potwierdzające wysokość faktycznie otrzymywanych alimentów lub oświadczenie o nieotrzymywaniu alimentów;
    7. dokument określający datę utraty dochodu oraz wysokość utraconego dochodu;
    8. oświadczenie o liczbie miesięcy osiągania dochodu przez członka rodziny lub osobę samotnie wychowującą dzieci − w przypadku uzyskania dochodu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na który zostanie przyznany Bon Opiekuńczy, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w dniu ustalania prawa do ww. świadczenia;
    9. dokument określający wysokość dochodu uzyskanego przez członka rodziny za pierwszy pełny miesiąc zatrudnienia − w przypadku uzyskania dochodu po roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na który zostanie przyznany Bon Opiekuńczy, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w dniu ustalania prawa do ww. świadczenia;
17. oświadczenie rodzica o zobowiązaniu do niezwłocznego poinformowania Szczecińskie Centrum Świadczeń o wystąpieniu zmian w liczbie członków rodziny, uzyskaniu dochodu, o zaprzestaniu lub o zmianie sposobu sprawowania opieki nad dzieckiem, zmianie podmiotu sprawującego opiekę nad dzieckiem lub innych zmian mających wpływ na przysługiwanie prawa do Bonu Opiekuńczego;
18. oświadczenie rodzica o wyrażeniu zgody na sprawowanie przez Szczecińskie Centrum Świadczeń kontroli w zakresie spełniania warunków określonych w § 2 oraz zgodności wykorzystania Bonu Opiekuńczego z niniejszą uchwałą, pod rygorem wstrzymania prawa do Bonu Opiekuńczego w razie odmowy poddania się tej kontroli;
19. inne dokumenty, w tym oświadczenia niezbędne do ustalenia prawa do Bonu Opiekuńczego wynikające z indywidualnej sytuacji rodziny lub jej członków.

Należy pamiętać, że kryterium dochodowe uprawniające do uzyskania świadczenia wynosi 2200 zł (netto) na jednego członka rodziny.

Jak ustalamy dochód na członka rodziny?

1. Do dochodu wliczamy:
• przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, ze zm.), pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne;
• deklarowany w oświadczeniu dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, pomniejszony o należny zryczałtowany podatek dochodowy i składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne;
• kwoty otrzymywanych alimentów;
• stypendia sportowe przyznane na podstawie ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2014 r. poz. 715);
• świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów;
• świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej spokrewnionej lub niezawodowej;

2. Uwzględnia się:
   • utratę i uzyskanie dochodu, o których mowa w art. 3 pkt. 23
     i 24 ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz utratę i uzyskanie świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka
     w rodzinie zastępczej spokrewnionej lub niezawodowej.

UWAGA!!!
Utrata zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przez rodziców w trakcie pobierania Bonu opiekuńczego nie powoduje utraty prawa do Bonu opiekuńczego przez okres trzech miesięcy, licząc od dnia ustania zatrudnienia lub zaprzestania wykonywania innej pracy zarobkowej.

W przypadku, gdy umowa o świadczenie opieki nad dzieckiem zawarta jest na czas krótszy niż od 1 września do 31 sierpnia roku następnego, Bon Opiekuńczy zostanie przyznany na okres wynikający z tej umowy.
W roku 2016 Bon opiekuńczy przyznawany jest na okres od 1 stycznia 2016 r. do 31 sierpnia 2016 r.

W przypadku wystąpienia zmian w liczbie członków rodziny, uzyskania dochodu lub innych zmian mających wpływ na przysługiwanie prawa do Bonu opiekuńczego, rodzic otrzymujący świadczenie jest zobowiązany do niezwłocznego powiadomienia o tym Szczecińskie Centrum Świadczeń.

Umowa z nianią (tzw. uaktywniająca) zawierana jest pomiędzy rodzicem a osobą sprawującą opiekę nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia do lat 3.

Umowa zawierana w formie pisemnej określa w szczególności:

• strony umowy,
• cel i przedmiot umowy,
• czas i miejsce sprawowania opieki,
• liczbę dzieci powierzonych opiece,
• obowiązki niani,
• wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty,
• warunki i sposób zmiany, a także rozwiązania umowy.

Za nianię, składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz na ubezpieczenie zdrowotne, opłaca:

1. Budżet państwa za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – od podstawy stanowiącej kwotę nie wyższą niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego zgodnie z przepisami o minimalnym wynagrodzeniu za pracę;
2. Rodzic (płatnik składek) – od podstawy stanowiącej kwotę nadwyżki nad kwotą minimalnego wynagrodzenia na zasadach określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych oraz w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;

Za nianię, która przystąpiła dobrowolnie na swój wniosek do ubezpieczenia chorobowego, składki na to ubezpieczenie opłaca rodzic (płatnik).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych opłaca składki, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:

1. niania została zgłoszona przez rodzica do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego;
2. rodzice albo rodzic samotnie wychowujący dziecko
   są zatrudnieni, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych, prowadzą pozarolniczą działalność lub działalność rolniczą;
3. dziecko nie jest umieszczone w żłobku, klubie dziecięcym oraz nie zostało objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna.

W przypadku utraty zatrudnienia przez rodziców lub rodzica samotnie wychowującego dziecko, zaprzestania świadczenia usług lub działalności, składki opłaca się przez okres 3 miesięcy od dnia zaistnienia tych przyczyn.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie opłaca składek, w przypadku gdy:

• rodzic dziecka korzysta z ulgi na podstawie umowy aktywizacyjnej na podstawie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;
• umowa uaktywniająca została zawarta między nianią a osobami pełniącymi funkcję rodziny zastępczej zawodowej;
• rodzic dziecka podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego w związku z przebywaniem na urlopie macierzyńskim, dodatkowym urlopie macierzyńskim, urlopie na w warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowym urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie ojcowskim albo z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym (niezależnie od tego, z tytułu urodzenia którego dziecka przysługują).

GDZIE MOŻESZ DOWIEDZIEĆ SIĘ WIĘCEJ?

W związku z dużym zainteresowaniem dotyczącym tematu Bonu Opiekuńczego utworzono w tym celu punkty informacyjne:

1. Biuro Obsługi Interesantów Urzędu Miasta Szczecin

• Pl. Armii Krajowej 1
• Filii UM na prawobrzeżu ul. Rydla 39/40

2. Punkt Informacyjny w Szczecińskim Centrum Świadczeń:

• ul. Kadłubka 12, tel. 91/ 44 27 120

3. Punkt Informacyjny w Powiatowym Urzędzie Pracy:

• ul. Mickiewicza 39 w Szczecinie,
  tel. 91/ 42 54  900 lub 91/42 54901

4. Punkt Informacyjny w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie:

• ul. Sikorskiego 3 w Szczecinie,

tel. 91/ 48 57 601 lub 91/ 48 57 500

5. Punkt informacyjny w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych:

• ul. Jana Matejki 22, sala obsługi klientów
• ul. Andre Citroena 2, sala obsługi klientów

oraz na stronach internetowych:
www.zus.pl w zakładce "Nianie krok po kroku - poradnik dla rodziców"
www.swiadczenia.szczecin.pl